تشخیص مشکلات سوء مصرف مواد مخدر
سوء مصرف مواد
اعتیاد به مواد مخدر که سوء مصرف مواد نامیده می شود، نوعی بیماری است که بر مغز و رفتار تأثیر می گذارد و توانایی فرد در کنترل مصرف دارو یا مواد مخدر را مختل می کند. موادی مانند الکل، ماری جوانا و نیکوتین نیز به عنوان مخدر در نظر گرفته می شوند.
فرد معتاد، علیرغم ضرری که مواد به بدن او وارد می کند، باز هم از مواد استفاده می کند. خطرات اعتیاد و میزان سرعتی که فرد معتاد می شود به نوع مواد مخدر بستگی دارد. بعضی از دارو ها مانند مسکن های افیونی خطرناک تر هستند و سریع تر شخص را به اعتیاد می کشانند.
ممکن است فرد با گذشت زمان به دوزهای بیشتری از مواد نیاز داشته باشد و با افزایش مصرف مواد مخدردیگر نمی تواند بدون آن به زندگی روزمره خود ادامه دهد. تلاش برای ترک مواد امکان هوس شدید برای استفاده و علائم ترک را می افزاید و به همین دلیل ترک خودسرانه توصیه نمی شود.
بیشتر بخوانید: راهکار خاص ترک تریاک
علت سوء مصرف مواد
مانند بسیاری از اختلالات سلامت روان، عوامل مختلفی در ایجاد اعتیاد به مواد مخدر دخیل هستند. عوامل محیطی و ژنتیکی علل اصلی اعتیاد هستند.
علل ایجاد سوء مصرف مواد
امکان اعتیاد افراد در هر سن، جنسیت و وضعیت اقتصادی به یک مواد مخدر وجود دارد. برخی از عوامل بر احتمال و سرعت اعتیاد تأثیر گذار است که عبارتند از:
استفاده اولیه از مواد مخدر
مصرف یک داروی بسیار اعتیاد آور
فشار همسالان
سابقه خانوادگی اعتیاد
اختلال سلامت روان
علائم سوء مصرف مواد
احساس نیاز اجباری به مصرف مواد
ادامه به مصرف مواد با آگاهی به عواقب آن
انجام فعالیت های پرخطر تحت تأثیر مصرف مواد
انجام کارهایی غیرمعمول برای تهیه مواد، مانند سرقت
ناکامی در تلاش برای متوقف کردن مصرف مواد
احساس نیاز به دوز بیشتر مواد در مدت زمان طولانی تر
نیاز شدید به مواد برای جلوگیری از هرگونه فکر منفی
صرف زمان و هزینه زیادی برای تامین مواد
عدم انجام تعهدات و مسئولیت های کاری، یا کاهش فعالیت های اجتماعی و تفریحی
تداوم مصرف مواد مخدر علیرغم داشتن مشکلات بین فردی یا اجتماعی تشدید شده به واسطه عوارض و اثرات مواد مخدر
بیشتر بخوانید: دسته بندی مواد مخدر
نشانه‌های جسمی سوء مصرف مواد مخدر
مشاهده یک یا چند مورد از علائم مذکور لزوما به معنای اعتیاد نیست ولی وجود این علائم نشان دهنده یک مشکل است و بهتر است برای تشخیص و درمان آن به پزشک مراجعه شود. شایع‌ترین نشانه‌های جسمی سوء مصرف مواد مخدر عبارت است از:
بزرگ شدن مردمک چشم
چشمان قرمز و خون گرفته یا شیشه‌ای و بی‌حالت
آب ریزش بینی یا بالا کشیدن مداوم بینی
تغییر اشتها
تغییر وزن ناگهانی
تغییر کردن الگوهای خواب و حالت چرت مکرر
رعشه یا لرزش بدن
نامفهوم شدن گفتار یا الگوهای تکراری گفتار
گر گرفتگی یا تغییر رنگ صورت
فقدان هماهنگی و عدم تعادل بدن یا مشکلات حرکتی
به مشام رسیدن بو‌های غیر عادی از بدن یا لباس
بی‌علاقگی به رعایت بهداشت فردی و نرسیدن به ظاهر
تعریق غیر متعارف
عدم تمرکز حواس، کند ذهنی، فراموش‌کاری و بی توجهی
خارش بی دلیل نواحی از بدن مخصوصاً در پا، ران و کشاله ران
نشانه‌های رفتاری سوء مصرف مواد مخدر
تغییرات رفتاری غالباً نخستین نشانه هشدار مصرف مواد و لزوم شروع درمان ترک اعتیاد است. سوءمصرف مواد مخدر عموماً با نشانه های رفتاری زیر همراه است:
تغییر الگوی خواب شامل بی‌خوابی، شب بیداری یا به خواب رفتن در زمانهای غیرعادی
بیحالی و نداشتن انرژی یا بالعکس سرشار از انرژی بودن: این علامت به نوع ماده مصرفی بستگی دارد.
بیش فعالی یا پرحرفی بیش از حد
غیبت از محل تحصیل، محل کار یا فعالیتهای دیگر
تغییر کردن دوستان؛ بی‌علاقگی به تعاملات اجتماعی
مرموز شدن و پنهان‌کاری کردن یا افزایش نیاز به حفظ حریم خصوصی
فریبکار و دروغگو شدن و گیر افتادن هنگام دروغ گفتن
قرض گرفتن پول و افزایش نیاز به پول نقد
پرداخت نکردن قبض‌ها و بدهی‌ها و بروز مشکلات مادی
وابستگی به مواد مخدر می تواند تعدادی از عوارض خطرناک و آسیب زا را ایجاد کند، از جمله:
خودکشی
مسائل حقوقی
کاهش عملکرد در محل کار و در نهایت از دست دادن شغل
مشکلات خانوادگی و اختلافات زناشویی یا خانوادگی
ابتلا به یک بیماری واگیردار مانند HIV
مشکلات سلامت روانی و جسمی کوتاه و طولانی مدت
بیشتر بخوانید: ترک اعتیاد در میناب
نشانه‌های روانی سوء مصرف مواد مخدر
اضطراب و عدم آرامش
بدبینی، خودشیفتگی، سوءظن و توهم
دوره‌های بیش‌فعالی و داشتن انرژی بیش از حد
بی‌انگیزه شدن
قطع ارتباط با دیگران
نوسانات خلقی، حملات خشم ناگهانی، زودرنجی و تحریک‌پذیر شدن
بی‌ثباتی یا عصبی بودن
حالت دفاعی پیدا کردن
تغییر نگرش یا شخصیت
کلینیک ترک اعتیاد مهر میناب اولین مرکز خصوصی ترک اعتیاد در شهرستان میناب به سرپرستی دکتر مهدی افشاری آماده ارائه خدمات تخصصی از جمله سم زدایی درمان نگهدارنده با استفاده از متادون، اپیوم و بوپره نورفین مشاوره فردی و خانوادگی گروه درمانی در میناب، با سابقه 4000 بیمار تحت درمان از بدو تاسیس تاکنون، تجربه و کارآمدی قابل توجهی کسب نموده است و آماده است تمام تبحر و توانایی خود را در خدمت عزیزان مورد نیاز به ترک اعتیاد قرار دهد.
درمان سوء مصرف مواد
درمان سوء مصرف مواد به نوع مواد مورد استفاده و اختلالات روانی احتمالی بستگی دارد. سطح مراقبتی از جمله برنامه های سرپایی، مسکونی و بستری شدن در بیمارستان با توجه به نیاز فرد متفاوت خواهد بود. پیگیری طولانی مدت برای جلوگیری از بازگشت به سمت از موارد بسیار با اهمیت می باشد.
معمولا برنامه های درمانی برای ترک اعتیاد شامل این موارد است:
سم زدایی
هدف از سم زدایی، که به آن خروج درمانی – withdrawal therapy گفته می شود، این است که فرد بتواند هرچه سریع تر و با اطمینان از مصرف مواد مخدر جلوگیری نماید. سم زدایی در برخی از افراد، ممکن است سرپایی انجام شود و برای بعضی دیگر نیاز به بستری شدن در بیمارستان یا یک مرکز درمانی باشد.
رفتار درمانی
به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی، رفتار درمانی ( نوعی روان درمانی) توسط یک روان شناس یا روان پزشک انجام می شود. بسته به شرایط فرد درمان و مشاوره بصورت فردی، خانوادگی و یا گروهی انجام می گیرد. درمانگر یا مشاور می تواند به فرد کمک کند که روش هایی برای مقابله با بازگشت دوباره به سمت مواد پیدا کند و در مورد موضوعات مربوط به شغل، مشکلات قانونی و روابط با خانواده و دوستان راهکارهای ارائه کند و به درمان سایر اختلالات بهداشت روان پردازد.
بیشتر بخوانید: اثرات و عوارض مواد مخدر
گروه های خودیاری
بسیاری از گروه های حمایتی از الگوی ۱۲ مرحله ای استفاده می کنند که برای اولین بار توسط الکلی های گمنام تهیه شد. گروه های خودیاری، به افراد معتاد کمک می کنند و به آنها یادآوری می کنند که اعتیاد یک اختلال مزمن است و خطر بازگشت دارد. گروه های حمایتی می توانند احساس شرم و انزوا که منجر به بازگشت دوباره به سمت مواد مخدر می شود را کاهش دهد.
آدرس ما : هرمزگان-میناب - میدان شهدا بلوار امام خمینی - جنب داروخانه دکتر زارع-کلینیک ترک اعتیاد مهر میناب